بسم الله الرحمن الرحیم

مجله دانشنامه حقوق اقتصادی یک نشریه تخصصی و  میان‌رشته ای در قلمروی حقوق و اقتصاد است که پذیرای مقالات تخصصی پژوهش‌گران است. 

مجله دانشنامه حقوق اقتصادی دارای رتبه علمی (علمی- پژوهشی سابق) است. 

مجله دانشنامه حقوق اقتصادی بابت ارسال مقالات و داوری اولیه، هزینه ای دریافت نمی‌کند. پس از پذیرش مقاله، مبلغ چهار میلیون ریال بابت هزینه چاپ از نویسندگان محترم دریافت می شود. 

مدت زمان بررسی اولیه جهت ارجاع مقالات به داوری: حداکثر 48 ساعت.

علمی پژوهشی
مخاطرات پولشویی مشاغل غیرمالی؛ چالش‌ها و راهکارها

باقر شاملو؛ سمیه پرهیزکاری

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.84933.1321

چکیده
  مشاغل غیرمالی نقش غیرقابل انکاری در پیشبرد فعالیت‌های مالی و اقتصادی دارند. با این حال، وجود برخی از ویژگی‌های ذاتی در برخی از گونه های این مشاغل، سبب شده تا آن‌ها، به عنوان پوشش و بستری برای ارتکاب جرم و به ویژه پولشویی تبدیل شوند. امری که در کنار عدم درک صحیح و جامع دولت‌ها از ریسک ارتکاب جرم در این مشاغل، آن‌ها را به چالشی مهم تبدیل ...  بیشتر

علمی پژوهشی
تحلیل اقتصادی شرایط مسئولیت مدنی

رویا غفاری؛ محمد عابدی؛ عبدالله خدابخشی شلمزاری؛ سید محمد مهدی قبولی درافشان

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 19-38

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.84544.1315

چکیده
  در جبران خسارت توجه به حقوق تضمین شده زیان‌دیده و در بررسی ارکان مسئولیت مدنی تحلیل فعل زیانبارعامل زیان نقطه کانونی است. تحلیل اقتصادی حقوق با مهندسی اجتماعی و برای رسیدن به اهداف اجتماعی همه بازیگران و کنشگران را مدنظر قرار می‌دهد. این رویکرد ابزارگرایانه، اهداف سه‌گانه‌ی بازدارندگی، توزیع خسارت و جبران خسارت را با هم پیش می‌برد. ...  بیشتر

علمی پژوهشی
سنجش سطح سواد مالی زندانیان و تاثیر آن بر نرخ تکرار جرم و بازگشت به زندان

راضیه صابری؛ علی صفاری؛ عباس رضایی

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 39-62

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.85825.1337

چکیده
  موفقیت در بازگشت زندانیان به جامعه به عوامل گوناگونی وابسته است که تحقیقات اخیر در این زمینه به آن پرداخته‌اند. یکی از جوانب که تاکنون توسط جرم‌شناسان نادیده گرفته شده است، سواد مالی و ارتباط آن با نرخ تکرار جرم و بازگشت به زندان می‌باشد. فرضیه اصلی این تحقیق این است که سواد مالی به عنوان یکی از مفاهیم مهم اقتصادی، معکوساً با نرخ ...  بیشتر

علمی پژوهشی
پیام های تجاری ناخواسته( اسپم): ممنوعیت یا آزادی ارسال؟

مصطفی بختیاروند؛ سیدمحمدهادی قبولی درافشان

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 63-78

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.85568.1331

چکیده
  پیام‌های تجاری ناخواسته (اسپم) به‌صورت الکترونیکی و انبوه، بدون رضایت گیرنده، از طریق ابزاری چون رایانامه یا پیامک ارسال می-شود. اسپم در کنار مزایایی که برای تبلیغ‌کنندگان دارد، می‌تواند موجب نقض حریم خصوصی کاربران اینترنت و تلفن همراه شود و زیان اقتصادی و نارضایتی گسترده مصرف‌کنندگان و حتی تجار را در پی داشته باشند. امری که در ...  بیشتر

علمی پژوهشی
تأثیرگذاری تورم و نابرابری اقتصادی در افزایش جرم سرقت (رهیافت کاپیولا)

سعید کیان پور؛ امیرعلی فرهنگ؛ محسن حاجیان

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 79-96

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.84999.1323

چکیده
  ایران کشوری است که در طی سال‌های اخیر افزایش نرخ تورم و ضریب جینی را تجربه کرده و به دنبال آن تحت تأثیر اثرات اقتصادی و اجتماعی آن قرار گرفته است. جرم سرقت یکی از انواع جرایم اجتماعی و علیه اموال محسوب شده و یکی از عوامل اصلی کاهش رفاه اجتماعی می‌باشد. در طی سال‌های اخیر در ایران سرقت افزایش داشته و سبب به وجود آمدن بحران‌های اجتماعی ...  بیشتر

علمی پژوهشی
نحوه همکاری نهادهای تدوین‌کننده استانداردهای بین‌المللی بانکی بر اساس سیاست احتیاطی کلان

مجتبی محمدی؛ محمد جعفر قنبری جهرمی

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 97-109

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.78516.1210

چکیده
  چکیدهصندوق بین‌المللی پول با هدف نظارت بر سیاست‌های پولی کشورها، در سال 1944 تأسیس گردید. با شروع روند جهانی شدن و آزادسازی‌های تجاری دهه 1970 میلادی، بحران‌های مالی دامنگیر اقتصاد کشورها شد. برای مقابله با این بحران‌ها، کمیته نظارت بر بانکداری بازل در سال 1974 تأسیس گردید. وقوع بحران مالی جهانی در سال 2007، سبب بی‌اعتمادی به صندوق بین‌المللی ...  بیشتر

علمی پژوهشی
بررسی ابعاد حقوقی عرضه اولیه بهامُهر؛ روش تأمین‌مالی نوین بر بستر بلاک-چین در ایران

فاطمه تیمورا؛ کاظم یاوری؛ رضا نجارزاده

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 110-128

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.83165.1288

چکیده
  در عصر حاضر با ظهور فناوری بلاک‌چین و خصیصه‌های ذاتی مربوط به آن امکان تأمین‌مالی به روش‌های نوینی همچون عرضه-اولیه‌بهامُهر برای کسب‌وکارها به‌ویژه بنگاه‌های‌کوچک‌و‌متوسط جهت جذب سرمایه‌های قابل‌توجه از سراسر دنیا محقق‌گردیده‌است. گرچه ابعاد حقوقی پدیده اخیر به‌علت نوظهور بودن آن نه برای فعالین این حوزه و نه نهادهای ...  بیشتر

علمی پژوهشی
تفسیر اقتصادی ماهیت واحدهای تابع و شیوۀ مطلوب دسترسی به شرکت مادر ( مطالعه تطبیقی در حقوق آمریکا، انگلستان و ایران )

مهدی حقیقت جو

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 129-142

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.83094.1286

چکیده
  تعدیات واحدهای تابع چنانکه با دستورات مستقیم شرکت مادر باشد، تعقیب آن شرکت را ایجاب می‌نماید. بر این اساس در چنین مصادیقی، دسترسی مستقیم به شرکت مادر و تعقیب آن را باید ضرورتی اساسی دانست. با این وجود شایسته آن است که گذار از واحدهای تابع ( عبور از شخصیت آنان ) و تعقیب مستقیم شرکت مادر با رویکردی اقتصادی صورت گیرد. به عبارت دیگر دسترسی ...  بیشتر

علمی پژوهشی
تحلیل اقتصادی ضمانت‌اجراهای کیفری در جرایم مواد مخدر نمونه‌پژوهی محکومان شهر مشهد

حمیدرضا میرزاجانی؛ محمد جلالی

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 143-153

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.83989.1306

چکیده
  سخت‌گیری کیفری در جرایم مواد مخدر و عقب‌نشینی نسبی قانون‌گذار ایران در قبال مجازات‌های سنگین هم‌چون اعدام در سال 1396، اقتضای آن را دارد تا مسئله کارایی ضمانت‌اجراهای کیفری از دریچه محکومان به جرایم این حوزه نیز بررسی شود. بدین‌ترتیب، پژوهش حاضر به دنبال تحلیل اقتصادی ضمانت‌اجراهای کیفری در جرایم مواد مخدر است. جامعه آماری این ...  بیشتر

علمی پژوهشی
سیاست جنایی ایران و انگلستان در کاهش هزینه‌های جرم

زهره غلامعلی زاده؛ اسماعیل عبدالهی

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 154-168

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.83522.1291

چکیده
  هزینه جرم، نشان‌دهنده اهمیت نسبی مسئله وقوع آن است درصورتی‌که هزینه‌های ناشی از یک جرم، بالا (پایین) باشند، وقوع آن جرم یک مسئله بزرگ (کوچک) خواهد بود. استفاده از نظریه اقتصادی در قلمرو حقوق پدیده‌ای نوظهور و مناقشه برانگیز نیست، بلکه آنچه نوین و جدال‌برانگیز می‌نماید تعمیم تحلیل اقتصادی به گستره وسیعی از نهادهای نظام حقوقی با ...  بیشتر

علمی پژوهشی
بررسی کارایی و اثربخشی پالایش محتوا (فیلترینگ) در سنجه‌ی تحلیل اقتصادی حقوق

احسان سلیمی قلعه ئی؛ آرتین جهانشاهی؛ حسن میرزایی

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 169-185

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.83973.1301

چکیده
  یکی از شیوه‌های کنترل و پیشگیری از جرم در فضای سایبرکه در ایران به صورت گسترده ای مورد بهره برداری قرار گرفته است، فیلترینگ یا پالایش محتوا است. کاربست فیلترینگ برای پیشگیری از جرم، در کنار منافعی که ممکن است به همراه داشته باشد، مخارج و هزینه های خاص خود را دارد. به جهت محدودیت منابع و اجتناب از هزینه های نامطلوب ناشی از فیلترینگ، ...  بیشتر

علمی پژوهشی
نقش کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار در سازش و کاهش پرونده های ارجاعی به هیات داوران : ترکیب شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم رقابت استعماری

شهرام صبری

دوره 30، شماره 24 ، اسفند 1402، صفحه 191-216

https://doi.org/10.22067/economlaw.2024.84210.1308

چکیده
  چکیدههدف: تراکم پرونده های قضایی در محاکم عمومی و تخصصی یکی از ابر چالش های موجود در نظام قضایی کشور محسوب می گردد که موجب عدم تحقق دادرسی عادلانه می شود. دراین پژوهش نقش کمیته های اجرائی کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در اعلام رضایت و سازش در کمیته سازش و کاهش پرونده های ارجاعی به هیات داوران بررسی شده است. روش شناسی: داده های این ...  بیشتر

پژوهشی در مالکیت گنج و میراث فرهنگی و قوانین مربوط به آن

ابوالفضل علیشاهی قلعه جوقی؛ مهدی دهقان

دوره 21، شماره 6 ، بهمن 1393

https://doi.org/10.22067/le.v21i6.24180

چکیده
  در قوانین موجود درباره گنج و میراث فرهنگی، موارد قابل توجهی از محدود ساختنِ مالکیتهای خصوصی گنج، دفینه و آثار تاریخی- فرهنگی دیده می شود, از جمله ماده 562 قانون مجازات اسلامی که هرگونه کاوش به قصد به دست آوردن اموال تاریخی – فرهنگی را ممنوع دانسته و مرتکب را به حبس از شش ماه تا سه سال و ضبط اشیای مکشوفه محکوم می کند. و کسی که این اموال ...  بیشتر

تحلیل رأی وحدت رویه شماره 733 هیأت عمومی دیوان عالی کشور؛ با تأکید بر ماهیت پول و تمایز کاهش ارزش پول، خسارت تأخیر تأدیه و خسارت ناشی از افزایش قیمت‌ها

عباس کریمی؛ محمد هادی جواهرکلام

دوره 27، شماره 17 ، خرداد 1399، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22067/lowecon.2021.47236.0

چکیده
  در این مقاله، رأی وحدت رویه شماره 733 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، با روش توصیفی تحلیلی و با هدف تعیین خسارت قابل جبران در فرض مستحق للغیر درآمدن مبیع، تحلیل شده است. ظاهر رأی نشان می‌دهد که تنها کاهش ارزش پول بر مبنای نرخ تورم قابل جبران بوده و خسارت ناشی از افزایش قیمت‌ها از شمول رأی خارج است؛ این در حالی است که اختلاف شعب دادگاه‌های ...  بیشتر

کارآیی اقتصادی شرط وجه التزام برای مبیعِ مستحق للغیر درآمده (فراتر از آرای وحدت رویه شماره 733 و 811)

سید حسن حسینی مقدم؛ حسین حمزه رباطی

دوره 28، شماره 20 ، اسفند 1400، ، صفحه 197-217

https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.41908

چکیده
  از مهم‌ترین نگرانی‌های خریداران، مواجه‌شدن با مستحق للغیر درآمدن مبیع و سپس مسئله نحوه استرداد ثمن و غرامات وارده از رد و بطلان معامله فضولی، جهت اعاده قدرت خرید وی نسبت به نوع مبیع فضولی در زمان اعلان بطلان معامله بر بنیاد رأی وحدت رویهشماره 733 و 811 و مواد 263، 325 و 391 قانون مدنی است، که فضول را ملزم به پرداخت غرامات ناشی از کاهش ارزش ...  بیشتر

بررسی علل و ابعاد حقوقی ورشکستگی شرکت انرون آمریکا با تأکید بر حقوق شرکت‌های آمریکایی

سید علی سید احمدی سجادی؛ امیر باقریان

دوره 22، شماره 7 ، خرداد 1394

https://doi.org/10.22067/le.v22i7.45054

چکیده
  شرکت انرون در سال 1985 فعالیت خود را در زمینه تولید و فروش انرژی شروع کرد و به‌سرعت به بزرگ‌ترین شرکت انرژی جهان تبدیل شد. به‌نحوی‌که طی رتبه‌بندی صورت گرفته در سال 2001، رتبة هفتم را در بین پانصد شرکت بزرگ آمریکا به خود اختصاص داد. این در حالی است که پایان حیات این شرکت نیز در اواخر همین سال رقم خورد و آمریکا را با بزرگ‌ترین ورشکستگی ...  بیشتر

اعتبار شرط وجه التزام در دیون پولی؛تحلیل رأی وحدت رویه شماره 805 هیأت عمومی دیوان عالی کشور

سید محمد حسن ملائکه پور شوشتری؛ محسن علیجانی

دوره 29، شماره 21 ، مرداد 1401، ، صفحه 303-340

https://doi.org/10.22067/economlaw.2022.74203.1122

چکیده
  چکیده:پیش بینی وجه التزام در تعهدات پولی اگرچه رایج است اما ترویج آن موجب نگردیده تا ماهیت و احکام آن بدون اختلاف مورد قبول حقوقدانان باشد. بنا به طبع این تعهدات، ریشه اختلافات به ماهیت پول و حرمت ربای قرضی بر می گردد. اگرچه ضرورت بانکداری نوین موجب گردید تا قانونگذار در قانون عملیات بانکداری بدون ربا با شرایطی مطالبه مازاد بر مبالغ ...  بیشتر

ابر واژگان