بررسی حقوقی محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی و تأمین مالی پروژه در قالب اجرای قراردادهای مهندسی، تأمین کالا، ساخت با شرط تعهد پیمانکار به تأمین مالی (EPCF)

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• مهسا بهادران باغبادرانی ¹
• احمد محمدی ²

¹ کارشناس ارشد حقوق تجارت بین‌الملل، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

² استادیار و عضو هیات علمی گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

https://doi.org/10.22067/le.v27i17.83236

چکیده

قراردادهای  EPCFکه ازجمله نوآوری‌های قراردادی کشور ایران به شمار می‌آید، علی‌رغم ساختار و ظاهر ساده، به دلیل وجود ابهامات و نواقص فراوان، در طول سال‌های اخیر با محدودیت‌های فراوانی در مرحله مناقصه و اجرا روبه‌رو بوده است. محدودیت‌هایی که علاوه بر طولانی شدن فرایند مذاکره، مشکلات حقوقی و مالی غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته است. به همین منظور پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و با بهره‌مندی از ابزار پرسشنامه لیکرت پنج گزینه‌ای، به بررسی حقوقی مهم‌ترین محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی و تأمین مالی پروژه در قالب اجرای این قراردادها و همچنین رتبه‌بندی جایگاه این محدودیت‌ها در پیش ارزیابی قراردادهای EPCF در مقایسه با سایر قراردادهای مرسوم تجاری در ایران پرداخته است. نتایج این پژوهش که حاصل بررسی‌های انجام شده بر روی 60 نهاد پیمانکاری و کارفرمایی دارای تجربه در حوزه اجرایی قراردادهای EPCF می‌باشد، بیانگر آن است که عواملی چون عدم تدوین قراردادهای همسان EPCF توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، عدم پیش‌بینی فرایند استفاده از قرارداد مزبور در قانون برگزاری مناقصات، مدت زمان طولانی جهت فاینانس قرارداد و گاه عدم توانایی دستگاه پیمانکار در تأمین مالی صفر تا صد پروژه و... موجب گشته تا این مدل قراردادی در ایران علی‌رغم تمام مزایا نه‌تنها با رویکرد مثبت پیمانکاران و کارفرمایان این حوزه مواجه نگردد بلکه در مقایسه با سایر قراردادهای رایج تجاری در رتبه نخست چالش‌برانگیزترین قراردادهای مبتنی بر خدمت و سرمایه‌گذاری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• قرارداد های EPCF
• ساختار تامین مالی
• سرمایه گذاری خارجی
• موانع و محدودیت ها

مراجع

1. 1. ابراهیمی، سید نصرالله، (92-1391)، تقریرات درس حقوق انرژی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
   2. امین زاده، الهام, عبدی، امین، (1392)، بررسی انواع ساز و کار های تامین مالی پروژه های صنعت انرژی (با تاکید بر مشکلات ساختاری قراردادهای EPCF)، ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شماره 109
   3. باقری،محمود، فرخانی، هدایت، طباطبائی نزاد، سید محمد، (1395)، مفهوم شناسی تسهیلات سندیکایی و ضرورت آن در نظام حقوقی ایران، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هجدم، شماره 52
   4. پژوهشگران قرارگاه خاتم الانبیاء(ص)،(1382)، مدیریت طرح های عمرانی، چاپ دوم.
   5. جلیلی، محمد، فلاح شمس، میرفیض، زین الدین، سید مصطفی، محمدی ها، سعید، (1391)، رتبه بندی شیوه های تامین مالی خارجی برای سرمایه گذاری در صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، فصلنامه مطالعات کمی در مدیریت، صص 53-79
   6. دستورالعمل استفاده از روش EPCF جهت انتخاب شرکت های صلاحیت دار، (1390)، وزارت نفت، معاونت امور بین الملل و بازرگانی
   7. رضایی،علی، (1394)،حقوق تامین مالی در تجارت بین الملل، چاپ اول، انتشارات میزان
   8. زهدی، مسعود، (1397)، اقتصاد قرارداد ها- امکان سنجی طرح ها، رژیم های مالی، فنی و حقوقی قرارداد ها، چاپ اول، انتشارات بهجت
   9. زهدی، مسعود، (1397)، آموزش گام به گام فنون حرفه ای در تامین منابع مالی و سرمایه گذاری، چاپ دوم، تهران، انتشارات هزاره سوم اندیش
   10. سید مرتضی حسینی، راحله ،(1394)، بررسی قرارداد های مهندسی، اجرا و ساخت با شرط تامین مالی (EPCF)، در نظام نوین قرارداد های صنعت نفت، مطالعات حقوق انرژی، دوره یک، شماره دو، صص 237-256
   11. شاکری، اقبال، باهری، زهرا، دادپور، محمد حسین، یاورخانی، محمدرضا، (1392)، چالش های روش طرح و ساخت و تامین مالی توام (EPCF) در پروژه های زیر زمینی، هفتمین کنگره ملی مهندسی عمران، دانشکده مهندسی شهید نیکبخت، زاهدان
   12. شیروی، عبدالحسین، (1395)، حقوق تجارت بین الملل، چاپ نهم، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)
   13. محمودی، حسن، سلحشور، جمشید، مهدوی عادلی، مهدی، خسروی، سلمان، (1392)، ارزیابی و مقایسه قرارداد های بیع متقابل و طرح و ساخت با شرط تامین مالی (EPCF)، هفتمین کنگره ملی مهندسی عمران، دانشگاه مهندسی شهید نیکبخت، زاهدان
   14. موافقت نامه شرایط عمومی و خصوصی پیمان های مهندسی، تامین کالا و تجهیزات، ساختمان و نصب به صورت توام (EPC)، ضوابط اجرای پروژه های طراحی، تدارکات و ساخت صنعتی (نشریه 5490)، (1381)، انتشارات سازمان مدیریت و برنلمه ریزی جمهوری اسلامی ایران
   15. موافقت نامه شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان های مهندسی، تامین کالا و تجهیزات، ساختمان و نصب (EPC)، اختصاصی صنعت نفت، (11/4/1398)، اداره کل نظام فنی و اجرایی ارزشیابی طرح ها، معاونت های بالا دست و پایین دست نظام فنی و اجرایی صنعت نفت
   16. نبی فیضی چکاب، غلام، تقی زاده، ابراهیم، فهیمی، عزیزاله، خدادادی دشتکی، خداداد، (1394)، بررسی موانع و کاستی های تامین مالی خارجی در حقوق ایران، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال سوم، شماره یازدهم، صص149-178
   17. نشست تخصصی، (1391)، ابزار ها و روش های تامین مالی پیمانکاران EPCF، پنجمین کنفرانس توسعه نظام تامین مالی در ایران، دانشگاه صنعتی شریف
   منابع خارجی
   
   18. Dannie A. Toblas, 1993-1994, Potential Pitfalls of a Fixed-Price Contract: A Case Study, Journal of State Taxation, Vol. 12.
   19. M. E. Beehler, 2009, “Lessons Learned on Mega Projects,” pp. 71-82
   20. Wood,1995, Petter, International Loans, Bonds, and Securities Regulation, London: Sweet and Maxwell.